MECİDİYE TABYASI
Eceabat’a 5 km mesafededir. II.Abdülhamit zamanında Asaf Paşa tarafından yaptırılmıştır. İnşa sebebi Boğaz tahkimatını güçlendirmek içindir. Topçu birliği için inşa edilmiştir.Yakınındaki tabyalar ise Hamidiye,Namazgah ve Değirmenburnu tabyalarıdır. Sadece Çanakkale muharebelerinde kullanılmıştır. Daha evvel hiç kullanılmamıştır.
Tabyada 4 adet 24 cm L35
2 adet 28 cm L22 Krupp topları vardır.
18 MART DENİZ SAVAŞINDAKİ GÖREVİ
18 Mart günü sabahı Fransız birlikleri ve ardından İngiliz birlikleri Boğaza girerek birer tabyayı kendilerine hedef seçerler. Mecidiye Tabyasının karşısında Queen Elizabeth ve Ocean zırhlıları tüm hızlarıyla bu tabyaya ateş yağdırıyordu. Bu tabyanın 40 eri düşman donanmasına engel olmaya çalışıyordu. Bir top mermisi Mecidiye tabyasının ortasına düşmüştü ve birçok asker şehit olmuştu. Sağ kalan erlerden Seyit Onbaşı kendine geldiğinde yanında Yüzbaşı Hilmi Bey ve arkadaşı Niğdeli Ali’den başkasını göremez. Denize baktığında Fransızların dev gemisi Ocean çevreye ateş etmeye devam ediyordu.Ama tabyada kullanılabilir tek top mermisi vardı. Diğerleri toprak altında kalmıştı.Yalnız tek talihsizlik bu değildi. Çünkü mermi kaldıran vinc de kırılmıştı. Bunun üzerine Koca Seyit 215’lik(275 kg)top mermisini kaldırarak topa sürmüş ve Ocean zırhlısını batırmıştır.
MECİDİYE ŞEHİTLİĞİ
Havuzlar şehitliğinden Kilitbahir Köyüne 1 km kala solda Mecidiye tabyasının yanındadır. Mecidiye tabyasından adını almış olan bu şehitlikte 18 Mart 1915 Muharebesinde savaşıp şehit olan Ispartalı Ali Çavuş,İvrindili İsmailoğlu Mehmet,Mustafaoğlu Süleyman ve 13 Türk Topçusu anısına yapılmıştır.
Şehitlik ilk kez 1919 tarihinde tesis edilmişse de 1969yılında “Çanakkale şehitleri abidelerine yardım derneği” tarafından bugünkü şekli verilmiştir.
Şehitliğin denize bakan yüzünde “Bu şehitlik T.Şehitleri İmar Cemiyeti ile Çanakkale şehitleri abidelerine yardım cemiyeti tarafından yaptırılmıştır 1969”yazmaktadır. Ayrıca top kabartması bulunmaktadır. Ön yüzünde ise “mecidiye şehitliği 18 Mart 1915 Boğaz savaşında bu tabyada şehit olanlar Ispartalı Ali Çavuş,İvrindili İsmailoğlu Mehmet, Mustafaoğlu Süleyman ve 13 arkadaşı burada yatar” yazmaktadır. Ayrıca top mermisi taşıyan Edremitli Mehmetoğlu Seyit Onbaşı’nın mermi taşıyan kabartması bulunmaktadır.
FEYZİ EFENDİ’NİN MEZARI
MEZAR TAŞINDAKİ OSMANLICA METİN
HÜV’EL-BÂKİ EL-BÂKİ
O kim Feyzi Efendi defter-i sabıkın itdi cellad-ı kaza zat-ı şerif-i nişan Akdeniz boğazının tamirine gitmiş idi virdi boğazın ele dâr-ı na’ime atdı can şüphesiz Seyyid imiş oldu Muharremde şehid Hak Teala kabrin eylasun ravza’i dar-u cina tevbeyi istiğfar idüb Kur’anı bir kere hatm idüb eyledi Hakka teveccüh cennete oldu revan döktü aynını katre’i eşkin didi tarihini eyledi Feyzi Efendi köy-ü ukbada mekan
F:20 Muharrem 1222 Miladi:30 Mart 1807
Mezar taşından anlaşıldığına göre İlmiye sınıfına mensuptur. Feyzi Efendi Mühendis ve Matematikçidir. Çanakkale’ye III.Selim zamanında boğaza topların yerleştirilmesi yani boğaz tahkimatı için gönderilmiştir. 1807’de İngiliz donanması Çanakkale boğazını geçip İstanbul’a girmiştir. Feyzi Efendi bu olayda başarılı olamadığı için III.Selim tarafından kellesi alınmıştır.
Kaynaklar
Kuruluşundan 700. yılında Osmanlı 1299-1923, Nesa Basın Yayın, Ekim 2001.
Çanakkale Bölgesinde Osmanlılar Döneminde Yapılan Kaleler ve Tabyalar, Kara Kuvvetleri Komutanlığı.
BAYRAK, M.Orhan, Çanakkale Savaşları, Bir Harf Yayınları, 2004.
UĞURLUEL, Talha, Gelibolu Yarımadası Çanakkale Gezi Rehberi Kaynak Yayınları, Mart 2005.
SAYILIR, Burhan, Çanakkale Savaşları ve Savaş Alanları Rehberi, Siyasal Kitapevi, Ocak 2007.
27 Haziran 2010 Pazar
SEDDÜLBAHİR KALESİ
SEDDÜLBAHİR KALESİ (KALE-İ SULTANİYE) VE SEDDÜLBAHİR TABYASI
Seddülbahir Kalesi Rumeli kıyısında Gelibolu Yarımadası’nın Ege Denizi’ne bakan ucunda bulunmaktadır. Anadolu Yakası’nda tam karşısında bulunan Kumkale ile birlikte inşa edilmiştir.
1659’da Frenk Ahmet Paşa’nın Mimar Mustafa Ağa’ya yaptırmış olduğu kaledir.Kale yapımı için gerekli para Valide Hatice Sultan tarafından karşılandığı için kaleye Kale-i Sultaniye adı verilmiştir.
İnşa ediliş amacı: 1656’da Venedikliler Morto Limanı’ndaki donanmamızı yakarak Limni ve Bozcaada’yı ele geçirmişlerdir. Bu olay İstanbul’da korku ve paniğe neden olmuştur. Bunun üzerine Valide Turhan Sultan tarafından iş başına getirilen Köprülü Mehmet Paşa İstanbul’dan Gelibolu’ya geldi.
Burada hazırladığı bir filo ile 1657’de Çanakkale Boğazı’nda 3 gün süren bir deniz savaşının ardından Topçu Kara Ahmet Ağa’nın Venedik Amirali Moceniko’nun gemisine attığı bir gülle Venediklileri yenilgiye uğratmış ve Bozcaada’dan çekilmelerini sağlamıştır.
Bu savaşta mevcut kalelerin düşman saldırılarına yetmediği anlaşıldığından boğazın tahkimine başlanmıştır. Mimar Mustafa Paşa Frenk Ahmet Paşa yönetiminde faaliyete geçirilerek Rumeli kıyısında Seddülbahir Kalesi, Anadolu kıyısında Kumkale inşasına başlanmıştır.
Kale Çanakkale Savaşlarında Topçu Yarbayı Mecit Bey komutasında Ertuğrul Koyu’na İngilizler’in 19 - 25 Şubat 1915’te yaptığı çıkarmaya karşı koymuştur.
Çanakkale Boğazı’nı Adalar Denizi’nden gelebilecek tehlikelere karşı güvenlik altına almak için yaptırılan bu kale 25 Nisan 1915’te İtilaf kuvvetlerinin Gelibolu Yarımadası’na yaptıkları çıkartmadan sonra Fransızların karargahı haline gelmiş, 8/9 Ocak 1916 yılındaki tahliyeye kadar bu şekilde kalmıştır.
Fransızlar Kale içinde sağlık teşkilatları,subay ofisleri, mutfak, tamir atölyeleri gibi tesisler oluşturmuşlardır.
Seddülbahir Kalesi 14 Kasım 1980 tarihinde Kültür Bakanlığı tarafından “Korunması Gereken Kültürel Varlık” olarak tescil edilmiştir.
Kale içinde 4 tane bonet (tabya) bulunmaktadır. 2 tanesi tam karşısındaki Kumkale’ye bakmaktadır.Diğer ikisi Ertuğrul Koyu’na bakmaktadır. Askerlerin barınmasından cephane muhafazasına kadar birçok amaçla kullanılmıştır.
Hazırlayan: Semra Kasap
Kaynaklar
UĞURLUEL, Talha, Gelibolu Yarımadası Çanakkale Gezi Rehberi, Kaynak Yayınları, Mart 2005.
SAYILIR, Burhan, Çanakkale Savaşları ve Savaş Alanları Rehberi, Siyasal Kitapevi Yayınları, Ocak 2007.
Çanakkale Bölgesinde Osmanlılar Döneminde Yapılan Kaleler Ve Tabyalar,Kara Kuvvetleri Komutanlığı.
ÇAMOĞLU, Şemseddin, Çanakkale Boğazı ve Savaşı, Eski Muharipler cemiyeti Çanakkale Şubesi Yayınlarından Kurtulmuş Matbaası, İstanbul 1962.
Seddülbahir Kalesi Rumeli kıyısında Gelibolu Yarımadası’nın Ege Denizi’ne bakan ucunda bulunmaktadır. Anadolu Yakası’nda tam karşısında bulunan Kumkale ile birlikte inşa edilmiştir.
1659’da Frenk Ahmet Paşa’nın Mimar Mustafa Ağa’ya yaptırmış olduğu kaledir.Kale yapımı için gerekli para Valide Hatice Sultan tarafından karşılandığı için kaleye Kale-i Sultaniye adı verilmiştir.
İnşa ediliş amacı: 1656’da Venedikliler Morto Limanı’ndaki donanmamızı yakarak Limni ve Bozcaada’yı ele geçirmişlerdir. Bu olay İstanbul’da korku ve paniğe neden olmuştur. Bunun üzerine Valide Turhan Sultan tarafından iş başına getirilen Köprülü Mehmet Paşa İstanbul’dan Gelibolu’ya geldi.
Burada hazırladığı bir filo ile 1657’de Çanakkale Boğazı’nda 3 gün süren bir deniz savaşının ardından Topçu Kara Ahmet Ağa’nın Venedik Amirali Moceniko’nun gemisine attığı bir gülle Venediklileri yenilgiye uğratmış ve Bozcaada’dan çekilmelerini sağlamıştır.
Bu savaşta mevcut kalelerin düşman saldırılarına yetmediği anlaşıldığından boğazın tahkimine başlanmıştır. Mimar Mustafa Paşa Frenk Ahmet Paşa yönetiminde faaliyete geçirilerek Rumeli kıyısında Seddülbahir Kalesi, Anadolu kıyısında Kumkale inşasına başlanmıştır.
Kale Çanakkale Savaşlarında Topçu Yarbayı Mecit Bey komutasında Ertuğrul Koyu’na İngilizler’in 19 - 25 Şubat 1915’te yaptığı çıkarmaya karşı koymuştur.
Çanakkale Boğazı’nı Adalar Denizi’nden gelebilecek tehlikelere karşı güvenlik altına almak için yaptırılan bu kale 25 Nisan 1915’te İtilaf kuvvetlerinin Gelibolu Yarımadası’na yaptıkları çıkartmadan sonra Fransızların karargahı haline gelmiş, 8/9 Ocak 1916 yılındaki tahliyeye kadar bu şekilde kalmıştır.
Fransızlar Kale içinde sağlık teşkilatları,subay ofisleri, mutfak, tamir atölyeleri gibi tesisler oluşturmuşlardır.
Seddülbahir Kalesi 14 Kasım 1980 tarihinde Kültür Bakanlığı tarafından “Korunması Gereken Kültürel Varlık” olarak tescil edilmiştir.
Kale içinde 4 tane bonet (tabya) bulunmaktadır. 2 tanesi tam karşısındaki Kumkale’ye bakmaktadır.Diğer ikisi Ertuğrul Koyu’na bakmaktadır. Askerlerin barınmasından cephane muhafazasına kadar birçok amaçla kullanılmıştır.
Hazırlayan: Semra Kasap
Kaynaklar
UĞURLUEL, Talha, Gelibolu Yarımadası Çanakkale Gezi Rehberi, Kaynak Yayınları, Mart 2005.
SAYILIR, Burhan, Çanakkale Savaşları ve Savaş Alanları Rehberi, Siyasal Kitapevi Yayınları, Ocak 2007.
Çanakkale Bölgesinde Osmanlılar Döneminde Yapılan Kaleler Ve Tabyalar,Kara Kuvvetleri Komutanlığı.
ÇAMOĞLU, Şemseddin, Çanakkale Boğazı ve Savaşı, Eski Muharipler cemiyeti Çanakkale Şubesi Yayınlarından Kurtulmuş Matbaası, İstanbul 1962.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)